O κριτικός τέχνης Χρήστος Ν. Θεοφιλης σε διάλογο με τον ζωγράφο Νικόλα Κληρονόμο.
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Οι μνήμες-αποτυπώματα και οι σκέψεις αποτελούν την φιλοσοφική στάση του έργου τέχνης. Είναι αυτά τα μεγάλα, ασήκωτα «ναι» της διαφορετικότητας του καλλιτέχνη, απέναντι στην απελπισία των «μη» φλογισμένων…
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ Κοιτώντας τα πενήντα έξι μου χρόνια, σα μια σειρά από κάρτες, ας πούμε, διακρίνω ότι υπάρχει κάπου πιο λίγο, κάπου πιο πολύ, πάντα ένα αποτύπωμα μιας ζωγραφικής εικόνας που εκπορεύεται από τη διάθεσή μου ν’ αγγίξω τον κόσμο γύρω μου.
Διακρίνω στα παιδικά σχεδιάσματα τη χαρά της σωστής αντιγραφής από ασπρόμαυρες εικόνες του σχολικού αναγνωστικού, τις σωστές αναλογίες και σκιές όπως αυτές της Δ΄ Δημοτικού με τους οπλίτες από την αρχαία εποχή μέχρι το 1940, ή την εικόνα της ανέγερσης της Αγίας Σοφίας με τον Ιουστινιανό και τον άγγελο μέσα στις σκαλωσιές…
Βέβαια, υπήρχε και η ηδονή της τρισδιάστατης δημιουργίας , δηλ. οι πανοπλίες από χασαπόχαρτο και τα κράνη απ΄ τις σακούλες του μανάβη , με τη χαρά του να κόβεις τα χαρτιά και να τα ζωγραφίζεις για να τα φορέσεις. Ακόμα και η γλάστρα που τοποθετήθηκε στο πρεβάζι του παραθύρου με φόντο τον ουρανό για να τη σχεδιάσει όλη η τάξη στην ΣΤ΄ Δημοτικού, θυμάμαι ότι με χαροποίησε ιδιαίτερα όταν τελείωσε , όχι τόσο γιατί της έμοιαζε πολύ, όσο γιατί μου φάνηκε τότε πως εγώ δημιούργησα μια νέα γλάστρα… από την αρχή !
Όλα αυτά μη συνειδητοποιημένα σαν τρόπος έκφρασης τότε, αλλά αξέχαστη η χαρά από κείνα τα χρόνια, του να φτιάχνεις κάτι από την αρχή.
Αυτή τη χαρά προσπάθησα να μην την προδώσω τα υπόλοιπα «επαγγελματικά» χρόνια. Αν στα 11μας, επιτυχία ήταν το σχεδίασμα να μοιάζει με το πραγματικό, στα χρόνια της συνειδητής πορείας στην τέχνη, επιτυχία είναι όταν το έργο αντανακλά την ύπαρξή μας.
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το έργο είναι προσωπική υπόθεση και ο κύκλος του εμπεριέχει τις εξομολογήσεις, πληροφορίες, θεάσεις, που δομούν την ταυτότητα της πάσχουσας ψυχής του καλλιτέχνη. Η ψυχή πάσχει και δημιουργεί όταν προσδιορίζεται δια μέσω της εξομολόγησης και πάντα με υψηλά νοήματα και με αισθητικούς κωδικούς. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν διδάσκεται και δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός. Ό,τι σηματοδοτεί την μοναδικότητα είναι παιδεία - δώρο - προίκα της μάνας φύσης …..
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ Θεωρώ ότι το παραγόμενο καλλιτεχνικό προϊόν πρέπει να είναι καθαρό, δυνατό και περήφανο, ανεξάρτητα αν έλκει τους θεατές ή τους αποπέμπει.
Οπωσδήποτε η ευνοϊκή, θετική αποδοχή μιας δουλειάς από κοινό και κριτικούς – ειδικά δε εάν συνοδεύεται κι από αγορά έργου - προσφέρει αίσθημα ικανοποίησης, χαράς κι επιβεβαίωσης στο δημιουργό. Αυτή όμως η «επιτυχία» δεν αποτελεί αυτοσκοπό γιατί τότε παγιδεύει σε επαναλήψεις κι εφησυχασμούς. Η αγωνία για την αναγνωρισιμότητα στερεί την αναζήτηση, τον πειραματισμό και την ύπαρξη του πρωτογενούς εκείνου ενδιαφέροντος που είναι τόσο απαραίτητο για μια νέα κατάθεση.
Έτσι λοιπόν, προσπαθώ να προσδώσω στο καλλιτεχνικό μου έργο την αλήθεια που με διαπερνά σε σχέση μ’ αυτό που με απασχολεί στην εκάστοτε περίοδο της δουλειάς μου, με ανταπόκριση στο εσωτερικό έρισμα και για όσο καιρό αυτό απαιτεί να πραγματώνεται.
Διαπιστώνω ότι υπάρχουν κοινά στοιχεία στις θεματικές μου, τα οποία αποτελούν τη δομική γλώσσα της δουλειάς μου. Αυτά ανήκουν όπως λέμε, στη δεύτερη ανάγνωση ενός έργου τέχνης, δηλ. στην καθαρή εικαστική γλώσσα που συντάσσεται και αναπτύσσεται εσωτερικά στο έργο, ανεξάρτητα εάν στο πρώτο επίπεδο ανάγνωσης, δηλ. στο τι ή στο πώς απεικονίζεται, υπάρχει συχνά διαφορετικότητα.
Συνοπτικά θα παραθέσω τις κυριότερες ενότητες-σταθμούς της δουλειάς μου, προκειμένου να δώσω μια εικόνα της καλλιτεχνικής μου πορείας.
· Το 1985, παρουσίασα στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών τη θεματική με τίτλο «Δυτικό Βερολίνο». Ανθρωποκεντρική ενότητα με επίκεντρο χαρακτηριστικές κοινωνικές ομάδες της πόλης. Εισηγητής στην έκθεση ο δάσκαλός μου Π. Τέτσης.
· Ακολουθεί το 1988 στον ίδιο χώρο, η θεματική με τίτλο «Θραυσματοποίηση». Η πλέον αφαιρετική απόδοση της διάλυσης της φόρμας του αυτοκινήτου στην εποχή μας, αποδοσμένη με ποικίλα εικαστικά μέσα, τόσο στο επίπεδο όσο και στο χώρο.
· Η ενότητα «Πρόσωπο» παρουσιάζεται στην γκαλερί 7 Ζαλοκώστα, το 1995, με εισηγητή τον Ιστορικό Τέχνης και Μουσειολόγο Δ. Δεληγιάννη. Πρόκειται για ζωγραφική σε παράγωνες ξύλινες επιφάνειες μεγάλων διαστάσεων με υπερμεγεθυμένα αποσπάσματα προσώπων, που δημιουργούν περισσότερο την αίσθηση τοπίου, «μία τοπιογραφία προσώπου».
· Η ενότητα «Ημέρας Εποχές» έχει ως βασικό προβληματισμό το αστικό τοπίο ως μνήμη, αίσθημα και βίωμα, με όχημα τις ποικίλες χρωματικές κλίμακες που προκύπτουν από το χρονικό κύκλο μιας ημέρας, σε πέντε ενότητες φωτός, όπως ξημέρωμα, πρωινό, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ. Παρουσιάστηκαν στην γκαλερί Επιστροφή, τον Οκτώβριο του 2000, με εισηγητή τον Δ. Δεληγιάννη.
Προοίμιο της παραπάνω έκθεσης, αποτέλεσε ενότητα έργων που έγιναν με αφορμή το βιβλίο του λογοτέχνη Διονύση Παπακώστα με τίτλο «Η Μνήμη της Αίσθησης» ( εκδ. Πλέθρο), και που παρουσιάστηκαν στη γκαλερί ΤITANIUM το 1997.
· Στα πλαίσια του αστικού τοπίου, αναπτύχθηκε μια νέα ζωγραφική ενότητα με βασικό μοτίβο το περίπτερο, «… ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εικονογραφικά σύμβολα της πόλης», όπως σημειώνει η Ιστορικός Τέχνης Βίκυ Χρυσοβιτσάνου.
Ο τίτλος της ήταν «Περίπτερα τη Νύχτα». Παρουσιάστηκε στην
γκαλερί γιαννα γραμματοπούλου το 2003 στην Αθήνα και το 2004
στη Γλυφάδα με νέα έργα κάτω από τον ίδιο τίτλο.
· Το 2007, στην ίδια γκαλερί, παρουσίασα ενότητα έργων με ποικίλες ζωγραφικές τεχνικές. Το θέμα και ο τίτλος ήταν «Τα παιδικά του χρόνια… ένα ταξίδι», με αναφορά στον Μίκη Θεοδωράκη. Εισηγήτρια η Β. Χρυσοβιτσάνου η οποία σημειώνει «… η ιδιαίτερη όπως διαφαίνεται, ιδιοσυγκρασία του Μίκη, η φαντασία του ζωγράφου συναντώνται σε μία “εφημερίδα τοίχου” όπου πραγματικότητα και μύθος απελευθερώνουν συναισθήματα, στιγματίζουν βιώματα».
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ Κοιτώντας τα πενήντα έξι μου χρόνια, σα μια σειρά από κάρτες, ας πούμε, διακρίνω ότι υπάρχει κάπου πιο λίγο, κάπου πιο πολύ, πάντα ένα αποτύπωμα μιας ζωγραφικής εικόνας που εκπορεύεται από τη διάθεσή μου ν’ αγγίξω τον κόσμο γύρω μου.
Διακρίνω στα παιδικά σχεδιάσματα τη χαρά της σωστής αντιγραφής από ασπρόμαυρες εικόνες του σχολικού αναγνωστικού, τις σωστές αναλογίες και σκιές όπως αυτές της Δ΄ Δημοτικού με τους οπλίτες από την αρχαία εποχή μέχρι το 1940, ή την εικόνα της ανέγερσης της Αγίας Σοφίας με τον Ιουστινιανό και τον άγγελο μέσα στις σκαλωσιές…
Βέβαια, υπήρχε και η ηδονή της τρισδιάστατης δημιουργίας , δηλ. οι πανοπλίες από χασαπόχαρτο και τα κράνη απ΄ τις σακούλες του μανάβη , με τη χαρά του να κόβεις τα χαρτιά και να τα ζωγραφίζεις για να τα φορέσεις. Ακόμα και η γλάστρα που τοποθετήθηκε στο πρεβάζι του παραθύρου με φόντο τον ουρανό για να τη σχεδιάσει όλη η τάξη στην ΣΤ΄ Δημοτικού, θυμάμαι ότι με χαροποίησε ιδιαίτερα όταν τελείωσε , όχι τόσο γιατί της έμοιαζε πολύ, όσο γιατί μου φάνηκε τότε πως εγώ δημιούργησα μια νέα γλάστρα… από την αρχή !
Όλα αυτά μη συνειδητοποιημένα σαν τρόπος έκφρασης τότε, αλλά αξέχαστη η χαρά από κείνα τα χρόνια, του να φτιάχνεις κάτι από την αρχή.
Αυτή τη χαρά προσπάθησα να μην την προδώσω τα υπόλοιπα «επαγγελματικά» χρόνια. Αν στα 11μας, επιτυχία ήταν το σχεδίασμα να μοιάζει με το πραγματικό, στα χρόνια της συνειδητής πορείας στην τέχνη, επιτυχία είναι όταν το έργο αντανακλά την ύπαρξή μας.
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το έργο είναι προσωπική υπόθεση και ο κύκλος του εμπεριέχει τις εξομολογήσεις, πληροφορίες, θεάσεις, που δομούν την ταυτότητα της πάσχουσας ψυχής του καλλιτέχνη. Η ψυχή πάσχει και δημιουργεί όταν προσδιορίζεται δια μέσω της εξομολόγησης και πάντα με υψηλά νοήματα και με αισθητικούς κωδικούς. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν διδάσκεται και δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός. Ό,τι σηματοδοτεί την μοναδικότητα είναι παιδεία - δώρο - προίκα της μάνας φύσης …..
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ Θεωρώ ότι το παραγόμενο καλλιτεχνικό προϊόν πρέπει να είναι καθαρό, δυνατό και περήφανο, ανεξάρτητα αν έλκει τους θεατές ή τους αποπέμπει.
Οπωσδήποτε η ευνοϊκή, θετική αποδοχή μιας δουλειάς από κοινό και κριτικούς – ειδικά δε εάν συνοδεύεται κι από αγορά έργου - προσφέρει αίσθημα ικανοποίησης, χαράς κι επιβεβαίωσης στο δημιουργό. Αυτή όμως η «επιτυχία» δεν αποτελεί αυτοσκοπό γιατί τότε παγιδεύει σε επαναλήψεις κι εφησυχασμούς. Η αγωνία για την αναγνωρισιμότητα στερεί την αναζήτηση, τον πειραματισμό και την ύπαρξη του πρωτογενούς εκείνου ενδιαφέροντος που είναι τόσο απαραίτητο για μια νέα κατάθεση.
Έτσι λοιπόν, προσπαθώ να προσδώσω στο καλλιτεχνικό μου έργο την αλήθεια που με διαπερνά σε σχέση μ’ αυτό που με απασχολεί στην εκάστοτε περίοδο της δουλειάς μου, με ανταπόκριση στο εσωτερικό έρισμα και για όσο καιρό αυτό απαιτεί να πραγματώνεται.
Διαπιστώνω ότι υπάρχουν κοινά στοιχεία στις θεματικές μου, τα οποία αποτελούν τη δομική γλώσσα της δουλειάς μου. Αυτά ανήκουν όπως λέμε, στη δεύτερη ανάγνωση ενός έργου τέχνης, δηλ. στην καθαρή εικαστική γλώσσα που συντάσσεται και αναπτύσσεται εσωτερικά στο έργο, ανεξάρτητα εάν στο πρώτο επίπεδο ανάγνωσης, δηλ. στο τι ή στο πώς απεικονίζεται, υπάρχει συχνά διαφορετικότητα.
Συνοπτικά θα παραθέσω τις κυριότερες ενότητες-σταθμούς της δουλειάς μου, προκειμένου να δώσω μια εικόνα της καλλιτεχνικής μου πορείας.
· Το 1985, παρουσίασα στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών τη θεματική με τίτλο «Δυτικό Βερολίνο». Ανθρωποκεντρική ενότητα με επίκεντρο χαρακτηριστικές κοινωνικές ομάδες της πόλης. Εισηγητής στην έκθεση ο δάσκαλός μου Π. Τέτσης.
· Ακολουθεί το 1988 στον ίδιο χώρο, η θεματική με τίτλο «Θραυσματοποίηση». Η πλέον αφαιρετική απόδοση της διάλυσης της φόρμας του αυτοκινήτου στην εποχή μας, αποδοσμένη με ποικίλα εικαστικά μέσα, τόσο στο επίπεδο όσο και στο χώρο.
· Η ενότητα «Πρόσωπο» παρουσιάζεται στην γκαλερί 7 Ζαλοκώστα, το 1995, με εισηγητή τον Ιστορικό Τέχνης και Μουσειολόγο Δ. Δεληγιάννη. Πρόκειται για ζωγραφική σε παράγωνες ξύλινες επιφάνειες μεγάλων διαστάσεων με υπερμεγεθυμένα αποσπάσματα προσώπων, που δημιουργούν περισσότερο την αίσθηση τοπίου, «μία τοπιογραφία προσώπου».
· Η ενότητα «Ημέρας Εποχές» έχει ως βασικό προβληματισμό το αστικό τοπίο ως μνήμη, αίσθημα και βίωμα, με όχημα τις ποικίλες χρωματικές κλίμακες που προκύπτουν από το χρονικό κύκλο μιας ημέρας, σε πέντε ενότητες φωτός, όπως ξημέρωμα, πρωινό, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ. Παρουσιάστηκαν στην γκαλερί Επιστροφή, τον Οκτώβριο του 2000, με εισηγητή τον Δ. Δεληγιάννη.
Προοίμιο της παραπάνω έκθεσης, αποτέλεσε ενότητα έργων που έγιναν με αφορμή το βιβλίο του λογοτέχνη Διονύση Παπακώστα με τίτλο «Η Μνήμη της Αίσθησης» ( εκδ. Πλέθρο), και που παρουσιάστηκαν στη γκαλερί ΤITANIUM το 1997.
· Στα πλαίσια του αστικού τοπίου, αναπτύχθηκε μια νέα ζωγραφική ενότητα με βασικό μοτίβο το περίπτερο, «… ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εικονογραφικά σύμβολα της πόλης», όπως σημειώνει η Ιστορικός Τέχνης Βίκυ Χρυσοβιτσάνου.
Ο τίτλος της ήταν «Περίπτερα τη Νύχτα». Παρουσιάστηκε στην
γκαλερί γιαννα γραμματοπούλου το 2003 στην Αθήνα και το 2004
στη Γλυφάδα με νέα έργα κάτω από τον ίδιο τίτλο.
· Το 2007, στην ίδια γκαλερί, παρουσίασα ενότητα έργων με ποικίλες ζωγραφικές τεχνικές. Το θέμα και ο τίτλος ήταν «Τα παιδικά του χρόνια… ένα ταξίδι», με αναφορά στον Μίκη Θεοδωράκη. Εισηγήτρια η Β. Χρυσοβιτσάνου η οποία σημειώνει «… η ιδιαίτερη όπως διαφαίνεται, ιδιοσυγκρασία του Μίκη, η φαντασία του ζωγράφου συναντώνται σε μία “εφημερίδα τοίχου” όπου πραγματικότητα και μύθος απελευθερώνουν συναισθήματα, στιγματίζουν βιώματα».
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954
Σπουδές: Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, Ζωγραφική με δάσκαλο τον Παναγιώτη Τέτση, Σκηνογραφία με τον Βασίλη Βασιλειάδη, 1974 -80. Ζωγραφική, Πτυχίο Αριστούχου-MEISTERSCHULER, Σχολή των Τεχνών του Βερολίνου με υποτροφία ΑΣΚΤ Αθηνών 1981-83. Πιάνο, μονωδία, Πτυχίο Ωδικής, Ελληνικό Ωδείο Αθηνών 1973-80.
Έχει διακριθεί τόσο ως σπουδαστής όσο και ως επαγγελματίας με υποτροφίες από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών καθώς επίσης με βραβεία και επαίνους.
Έχει αναπτύξει δραστηριότητες ως σκηνογράφος, ενδυματολόγος και υπεύθυνος φωτισμού σε θεατρικές ομάδες και σχήματα σύγχρονου χορού.
Για πολλά χρόνια δίδαξε σε σχολές Γραφιστών, Διακοσμητών και designers όπως ΒΑΚΑΛΟ και ΑΚΤΟ. Από το 1997 διδάσκει στα ΤΕΙ Αθηνών στη σχολή Συντήρησης έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Έχει διακριθεί τόσο ως σπουδαστής όσο και ως επαγγελματίας με υποτροφίες από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών καθώς επίσης με βραβεία και επαίνους.
Έχει αναπτύξει δραστηριότητες ως σκηνογράφος, ενδυματολόγος και υπεύθυνος φωτισμού σε θεατρικές ομάδες και σχήματα σύγχρονου χορού.
Για πολλά χρόνια δίδαξε σε σχολές Γραφιστών, Διακοσμητών και designers όπως ΒΑΚΑΛΟ και ΑΚΤΟ. Από το 1997 διδάσκει στα ΤΕΙ Αθηνών στη σχολή Συντήρησης έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
1981: «ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ», Αθήνα
1982: Ρεστοράν «ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ», Δ. Βερολίνο
1983: Σχολή των Τεχνών παρουσίαση διπλωματικής εργασίας, Δ. Βερολίνο
1985: Αίθουσα Τέχνης Αθηνών με έπαθλο «Περικλής Βυζάντιος και οι Νέοι», Αθήνα
1987: Φουαγιέ Θεάτρου Κολλεγίου Αθηνών με πρόταση Νέλλης Μισιρλή και Ίωνα Βορρέ, Αθήνα
1988: Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Αθήνα
- «ΑΙΣΧΥΛΙΑ ‘88» Πολιτιστικό Κέντρο Ελευσίνας, συνεργασία με Σκιρόνιο Μουσείο Πολυχρονόπουλου
- Γκαλλερί «7», Αθήνα
1989: Καφέ-Γκαλλερί «ΕΡΩΔΟΣ», Θεσσαλονίκη
- Μπάρ-Γκαλλερί «BOOZE», Αθήνα
1990: Γκαλλερί «ΑΔΥΤΟ», Χαλάνδρι
1991: Γκαλλερί «7», Αθήνα
1992: Palais Hirsch, Heidelberg, Γερμανία
2007 Αίθουσα Τέχνης Γιάννα; Γραμματοπούλου
2010 Ίδρυμα Ευγενίδου
